Ergenlikte Anksiyete: Belirtiler, Nedenler ve Destek Yöntemleri

Ergenlik dönemi, hızlı fiziksel, duygusal ve sosyal değişimlerin yaşandığı bir süreçtir. Bu değişimler, gençlerde anksiyete (kaygı) belirtilerini tetikleyebilir. Araştırmalar, ergenlerin yaklaşık %25'inin yaşamlarının bir döneminde yoğun kaygı yaşadığını ve bu durumun akademik başarıdan sosyal ilişkilerine kadar pek çok alanı etkilediğini gösteriyor.

Kaygı tamamen olumsuz bir duygu değildir; tehlikelerden korunmamıza yardımcı olur. Ancak yoğun ve sürekli olduğunda, günlük işlevselliği bozar ve gençlerin potansiyelini sınırlayabilir.

1. Ergenlikte Anksiyetenin Belirtileri

Fiziksel Belirtiler:

• Sürekli mide ağrısı, baş ağrısı
• Kalp çarpıntısı, nefes darlığı
• Uykuya dalmada güçlük, sık uyanma

Duygusal Belirtiler:

• Sürekli endişe ve korku
• Öfke patlamaları, huzursuzluk
• Kendini değersiz hissetme

Davranışsal Belirtiler:

• Sosyal ortamlardan kaçınma
• Derslere ilgisizlik, erteleme
• Alışkanlıklarda ani değişimler (yemek, uyku, hobiler)

Nedenleri

• Biyolojik Faktörler: Beyinde kaygı tepkisini yöneten amigdalanın ergenlikte daha aktif çalışması
• Hormonal Değişimler: Ergenlik hormonlarının duygu durum dalgalanmalarını artırması
• Çevresel Baskılar: Akademik beklentiler, sosyal medya etkisi, akran zorbalığı
• Aile Dinamikleri: Aşırı eleştirel ya da korumacı ebeveyn tutumu

Ailenin ve Çevrenin Rolü

1. Kaygıyı Normalleştirin, Görmezden Gelmeyin

Duyguların kabul edilmesi, beynin tehdit algısını azaltır.
"Bunu yaşaman normal, önemli olan baş etme yollarını bulmak" yaklaşımını benimseyin.

2. Günlük Rutin Oluşturun

Düzenli uyku, beslenme ve fiziksel aktivite, stres hormonu kortizol seviyesini dengeler.
Yatış-kalkış saatlerini sabit tutun, spor ve hobiler için zaman ayırın.

3. Aşamalı Maruz Bırakma Tekniğini Kullanın

Kaygı yaratan duruma küçük adımlarla yaklaşmak, beynin uyum sağlamasını kolaylaştırır.
Sosyal kaygısı olan bir gence önce küçük gruplarda, sonra daha kalabalık ortamlarda bulunma fırsatı verin.

4. Düşünce-Farkındalık Egzersizleri Öğretin

Mindfulness (bilinçli farkındalık) uygulamaları, kaygı düzeyini düşürür.
2 dakika boyunca nefese odaklanma, hisleri yargılamadan gözlemleme gibi egzersizler yapın.

5. Profesyonel Destek İçin Gecikmeyin

Bilimsel Dayanak: Erken psikolojik müdahale, anksiyetenin kronikleşmesini engeller.
Belirtiler 2 haftadan uzun sürüyorsa ve günlük yaşamı etkiliyorsa; Kule Psikoloji olarak ergenlik dönemindeki gençlere, kaygılarını anlamaları ve sağlıklı yollarla başa çıkmaları için yanlarında oluyoruz.